یکی از حقوق فرزند بر پدر و در واقع نخستین احسان و نیکی والدین نسبت به کودک پس از تولد، که در بسیاری از روایات و همچنین رساله حقوق امام سجاد(ع) به آن اشاره شده است انتخاب نام نیکو و مناسب برای فرزند است.
مستحب است در روزهای نخست تولد نوزاد، نام شایسته‌ای برای او انتخاب شود. نام نیکو بهترین هدیه‌ایست که هر نوزاد در روزهای اول زندگی از والدین خود دریافت می‌کند. پیغمبر اکرم(ص) در اینباره به امیرالمومنین(ع) فرمودند: یا علی حق الوَلَدِ عَلی والِدِه اَنْ یُحسِنَ اسْمَهُ وَادَبَهُ وَیَضعََهُ مَوّْضِعاً صالِحاً (حق فرزند بر پدر اینست که نام نیکو برای او انتخاب نماید و او را به نیکی تربیت نموده و به کارهای شایسته بگمارد.)
انتخاب نام نیکو ضمن اینکه تکریم و احترام به کودک است، نشان دهنده طرز تفکر خانواده و آرمان‌ها و الگوهای مورد علاقه آنان می‌باشد. به همین جهت اسلام دستور می‌دهد از نام‌هایی استفاده شود که نشان از هویت اعتقادی دارند و الهام بخش و امیدآفرین و حاوی پیام و فرهنگ اصیل انسانی و اسلامی می‌باشند. بعد از اینها نام پیامبر و ائمه اطهار(ع) و سایر انبیا الهی نیز توصیه شده که بهترین آنها نام محمد است.
بدترین نام‌ها
از روایات استفاده می‌گردد که نام‌های پادشاهان ظالم و فراعنه و دشمنان اهل بیت(ع) و نام‌های بی محتوا که موجب هتک حیثیت فرد می‌گردد استفاده نشود. همچنین نام‌هایی که یادآور قهر و غضب و ستم و ظلم باشد یا دلالت بر صفاتی کند که مخصوص خداوندست و نسبت به دیگران کذب و برخلاف خضوع و بندگی است. مانند خالد، مالک، و رزاق و… کراهت داشته و بهتر است که در نامگذاری انتخاب نشوند.
تفاوت حق اسم به عنوان حقوق کودک در کنوانسیون حقوق کودک و اسلام
در ماده سوم اعلامیه جهانی حقوق کودک به حق داشتن اسم برای کودک تصریح شده. در این ماده بیان می‌دارد کودک باید از بدو تولد صاحب اسم، ملیت و هویت گردد. همچنین در ماده هفت کنوانسیون حقوق کودک چنین آمده است: تولد کودک بلافاصله پس از به دنیا آمدن ثبت می‌شود. همچنین از حقوقی مانند حق داشتن نام، کسب تابعیت و در صورت امکان شناسایی والدین برخوردار است.
اما از دیدگاه اسلام، حق کودک تنها با نامگذاری به یک نام(هرچه که باشد) ادا نمی‌شود. بلکه انتخاب نام نیکو و شایسته به عنوان حق کودک بر والدین مورد تاکید قرار گرفته است. از اینرو است که پیامبر اکرم(ص) در جواب پدری که وظیفه خود در قبال فرزندش را جویا می‌شد فرموده است: وظیفه پدر این است که او را نام نیکو بگذارد و او را به نیکی تربیت کند و به کاری شایسته بگمارد. علاوه بر این نام هر فرد تاثیر مستقیم بر روی شخصیت و رفتار شخص خواهد داشت.
در پایان بایستی متذکر شد امروزه بیش از هر زمانی، نیاز به پرداختن به اهمیت نامگذاری و نوع اسامی احساس می‌شود. چراکه اسامی انتخابی از شخصیت و طبیعت به سوی احساسات کشیده شد است. این نام‌ها هرچند نسبت به اسامی عناصر مهم تاریخ، چون چنگیز و تیمور و… مرتبه برتری دارند لکن نسبت به شخصیت‌های پرمحتوا و برجسته بسیار عقب‌ترند. انتخاب نام ائمه هدی(ع) و اولیا الهی روح طفل را با آشنایی با صاحب نام خود بسوی تکامل و سعیدر تشبیه به آنها سوق می‌دهد.
