لوس شدن
محبت والدین گاهی به سمت افراط رفته و آن را از حالت تعادل خارج میسازد . وابستگی شدید والد به کودک و نه کودک به والد ، یکی از دلایل مهم تسلیم شدن در برابر همه خواسته های کودک است.
در این حالت معمولا کودک از طریق گریه های شدید ، بی تابی ها، توقعات نامعقول خود سعی میکند والدین را به اجرای خواسته های خود وادار کند. والدین در این خانواده ها تحت کنترل شدید کودکان قرار میگیرند. و در حالتی از انفعال رفته و زمام تربیت را بطور کلی از دست میدهند.
اغلب این والدین با بیان اینکه : ( دلم میسوزد ) ، ( گناه دارد )، ( نمیتوانم گریه اش را تحمل کنم)، ( بچه است و دلم نمیاد اورا محروم کنم) ،( اخه دوستش دارم) و.. در برابر تمام خواسته های معقول و نامعقول کودکان تسلیم میشوند. این فرایند لوس شدن یا بهتر و دقیق تر بگوییم لوس کردن فرزند است که اغلب درخانواده های تک فرزند یا برای فرزندان اخررخ میدهد .
لوس کردن فرزندان پیامد های ناگواری برای رشد و بالندگی انها دارد که به برخی از انها اشاره میکنیم :
- واکنش های شدید و پرخاشگری : از انجا که این کودکان نسبت به دیگران بسیار پرتوقع ترهستند. در صورتیکه با پاسخ منفی و ناکامی مواجه شوند به شدت واکنش نشان داده و گریه یا بی تابی میکنند. در برخی مواقع واکنشهایی نظیر پرخاشگری یا پرت کردن اشیاء یا خودزنی از خود بروز میدهند.
- مقاومت کم در برابر مشکلات : از آنجا که این کودکان به اغلب خواسته های خود رسیدهاند ، در آینده و در ارتباط با دیگران نیز توقع ارضای همه خواسته هایشان را دارند. به همین دلیل توان تاب آوری در برابر مشکلات طبیعی زندگی را ندارند و به زودی در حوزه های خانوادگی، شغلی، تحصیلی، و… در صورت مواجهه با موانع نا امید و دلسرد میشوند و در نتیجه موفقیت حاصل نمیشود.
- محدود شدن تفکر و خلاقیت : فرزندان برآمده از این خانواده ها در تفکر و خلاقیت دچار ضعفند. چرا که همواره والدین بجای انها فکر کرده و همه چیز را برایشان حاضر و اماده کرده اند.
- بی کفایتی و ناکارآمدی : دلسوزی و نگرانی زیاد در این خانواده ها باعث میشود که حتی کارهای شخصی کودکان نیز توسط والدین انجام پذیرد. بی کفایتی در لباس پوشیدن ، مرتب کردن وسایل ،غذا خوردن ، خرید کردن و بازی با کودکان دیگر ، استحمام، کمک به دیگران و… از نتایج این سبک تربیتی نادرست است .
- وابستگی شدید : در این شرایط والدین با وابستگی شدید خود به فرزند ،او را نیز به خود وابسته کرده و از شکل گیری هویت مستقل و با اعتماد به نفس جلوگیری میکنند .
از اینرو کودک برای انجام همه کارهای خود به دیگران وابسته شده و خودش را در انجام بسیاری کارها ناتوان میبیند. شکل گیری اختلال شخصیت وابسته ، افسردگی یا کمرویی اجتماعی میتوانند از همین جا اغاز شوند .
امام باقر علیه السلام فرمودند : بدترین پدران انهایی هستند که در محبت به فرزندان خود افراط میکنند .
نگه داشتن حد تعادل در ارضای نیازهای کودک در کنار محبت فراوان و پذیرش بی قید و شرط او یکی از اصول مهم تربیتی در این دوره است .
منبع: اصول و مهارت های تربیت کودک دو تا هفت سال ، بارویکرد طیب گزینی