چالش تولد فرزند جدید
تولد فرزند جدید، چالشی برای سایر فرزندان
تولد فرزند جدید، استرس مهمی را برای کودک به بار میآورد و باعث بروز برخی واکنشها در کودک میگردد. کودکان سعی در کنار آمدن با این واقعه استرسزا میکنند. کودک اول با ورود خواهر یا برادر جدید وارد دوران سخت و پیچیده سازگاری میگردد. رابطه کودکان با خواهر یا برادر تازه وارد خود یک رابطه ضد و نقیضی است چرا که اکثر کودکان به تولد خواهر یا برادر جدید خود واکنشهای مثبت و منفی نشان میدهند.
واکنش فرزندان به تولد فرزند جدید
این واکنشها معمولاً در فرزند اول بیشتر مشاهده میشود زیرا فرزندان اول حداقل برای مدتی موقعیت بی همتا و حسادت برانگیزی دارد. معمولاً والدین از تولد فرزند اول خوشحالاند و وقت و توجه زیادی را صرف این بچه میکنند. معمولاً فرزند اول مورد توجه فوری و تقسیم نشدۀ والدین خود قرار دارد. در نتیجه، این کودکان تا زمانی که فرزند دوم پدیدار شود، مأمنی شاد و امن را در اختیار دارند.
ناگهان، فرزند اول دیگر کانون توجه والدین نیست، دیگر مورد محبت و مراقبت فوری والدین خود قرار نمیگیرد و به عبارتی از آن موقعیت بی همتا عزل میگردد. محبتی که فرزند اول هنگام سلطه خود در اختیار داشت، اکنون باید تقسیم شود. فرزند اول اغلب باید منتظر بماند تا نیازهای این تازه وارد برآورده شود. فرزند اول دائماً تذکر میگیرد که ساکت باشد تا این فرزند تازه وارد آشفته نگردد.
هیچ کس نمیتواند توقع داشته باشد که فرزند اول بدون دعوا کردن، این جابجایی شدید را تحمل کند. فرزند اول سعی خواهد کرد موضع قدرت و امتیاز سابق خود را به هر قیمتی به چنگ آورد. کودک برای به دست آوردن موقعیت سابق خود دست به واکنشی از قبیل عصبانیت، پرخاشگری، لجاجت، چسبیدن به والدین، ناراحتی از جدایی و سایر رفتارهای اضطرابی، تشدید مشکلات مربوط به توالت رفتن یا پناه بردن به شیشه شیر و پستانک و سایر رفتارهای نشانگر واپس روی (پس رفت به کارهای ابتدایی).
امکان دارد فرزندان اول برای مدتی سرکش، بدرفتار و ویرانگر شوند و از خوردن و خوابیدن خودداری کنند و با عصبانیت واکنش نشان دهند، اما والدین احتمالاً مقابله به مثل خواهند کرد و سلاحشان بسیار قویتر خواهد بود. کودک احتمالاً این تنبیه را دلیلی برای سقوط خود دانسته و شاید از فرزند دوم که علت این مشکل است، متنفر شوند. ممکن است در لباس خود ادرار کند و… .مبارزه فرزند اول برای بازیافتن برتری خود در خانواده از همان ابتدا محکوم به شکست است. صرف نظر از اینکه فرزند اول چقدر تلاش کند، اوضاع هرگز به وضع سابق بر نخواهد گشت.
چه زمانی تولد فرزند جدید بیشترین لطمه را به فرزند اول وارد میکند؟
عده ای از روانشناسان معتقدند که فرزندان اول معمولاً ضربه تغییر جایگاه خود را در خانواده احساس میکنند. اما آنهایی که بیشازحد نازپرورده بار آمدهاند بیشتر لطمه را میبینند. در ضمن، میزان این لطمه به سن فرزند اول خصوصاً زمانی که رقیب تازه وارد ظاهر میشود نیز بستگی دارد.
به طور کلی، هرچه فرزند اول هنگامی که فرزند دوم وارد میشود بزرگتر باشد، عزل کمتری را احساس خواهد کرد و کمتر واکنشهای تکانشی از خود نشان میدهد. شواهدی داریم که نشان میدهند کودکان کوچکتر (به ویژه کودکان زیر ۱۸ ماه) سختتر از بچههای بزرگتر، با تولد فرزند جدید سازگار میشوند زیرا کودکان کوچکتر هنوز نیازمند مراقبت و حمایت مادر میباشند
والدین در این موقعیت چه اقداماتی انجام دهند؟؟
- توصیه میشود پدر و مادر تصاویر کودکی فرزند بزرگتر را با او مرور کرده و خاطره بازی کنند وبه نقل برخی داستان های مربوط به کودکی او بپردازند .
- توجه و محبتتان عطف به فرزند اول باشد .
- با اقوام خود برنامه ریزی قبلی داشته باشید که در صورت رویت فرزند جدید غافل از فرزند اول و بزرگتر نشوند .
- کودک بزرگتر را بیشتر از قبل به اغوش بگیرید و با او بازی های مختلف کنید.
- برای فرزند بزرگتر و اول ، داستان های مناسب سن او بخوانید و سعی کنید بسیاری از مفاهیم را از طریق داستان به او منتقل نمایید .
- به او یاد آوری کنید که زمانی خود او نیز نوزاد بوده و همین کارها را برای او هم انجام میدادید و هر نوزاد در این سن و سال به این کمک ها و محبت ها نیاز دارد..