قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه : اَحِبُّوا الصِّبْيانَ وَ ارْحَمُوهُمْ وَ اِذا وَعَدْتُمُوهُمْ فَفُوا لَهُمْ فَاِنَّهُمْ لايَرَوْنَ اِلّا اَنَّكُمْ تَرْزُقُونَهُمْ
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: كودكان خود را دوست بداريد و با آنان مهربان باشيد، وقتي به آن‌ها وعده‌اي مي‌دهيد حتماً وفا كنيد زيرا كودكان، شما را رازق خود مي‌پندارند.

«وسائل الشيعه، ج 5، ص 126»

پرحرفی و کم حرفی کودکان
کودک و تلویزیون
نقش الگو در تربیت
صمیمت بین خواهر و برادر
مضرات رویکرد اجباری در تربیت کودک
والدین و الگوگیری کودکان
حفظ عزت نفس متربیان
نگهداری از فرزند توسط دیگران
داد نزنید!!!
چالش تولد فرزند جدید
ده فرمان قرآن کریم در تربیت
لوس شدن
کودک و حجاب

نقش الگو در تربیت

از کوتاه‌ترین راه‌ها در تربیت فرزند، تربیت الگویی می‌باشد.

اگر مفاهیمی داریم که بایستی توسط کودک درک و فهمیده شود و در عمل اجرا شود و این فهم و پذیرش و اجرا با طیب خاطر و نهایت تمایل باشد، باید از تربیت الگویی استفاده کنیم.

تربیت الگویی: یعنی شخصی را به عنوان الگو در زندگی کودک قرار دهیم و این شخص را تبدیل به محور در زندگی او کنیم.

ورود شخص محور(الگو) به زندگی کودک در تربیت الگویی 3 کار را انجام می‌دهد

  1. علایق کودک را کنترل می‌کند(توأم با رضایت کودک).
  2. بعد از تغییر علایق، رفتار را عوض خواهد کرد.
  3. شخص الگو، میل و علاقه نسبت به آن تغییر ایجاد می‌کند.

در تربیت زمانی هدف حاصل می‌شود که تغییر رفتار براساس تغییر تمایلات درونی باشد و بهترین راه تغییر تمایلات درونی، ایجاد یک الگو و شخصیت محوری برای کودک می‌باشد.

خداوند متعال نیز در قرآن کریم از همین شیوه در خلقت و چه در دین مبین اسلام استفاده نموده است. آنجا که می‌فرماید:

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ

خداوند متعال اهل بیت و در راس آنها پیامبر اکرم را دراینجا الگو معرفی نموده است زیرا هم مفهومی از مفاهیم فطری به انسان نزدیک‌تر است.

چطور می‌توانیم شخصیت اهل بیت را به عنوان الگو و شخصیت محوری فرزندان قرار دهیم؟

  1. مراقبت‌هایی که در تربیت، حتی قبل از تولد فرزند گفته شده را انجام دهیم که تاکید ویژه به لقمه حلال شده است.
  2. حواس خود را در مورد چگونگی رفتارمان با دیگران و به ویژه فرزندان جمع کنیم: یعنی ما برای کودک بایستی مصداق سفارشات اهل بیت باشیم تا به آرامی در طول زندگی، فرزندمان متوجه شود که رفتارهای ما با او تحت تاثیر گفته‌ها و رفتارهای اهل بیت(ع) می‌باشد.
  3. از طریق قصه گویی: اصلی ترین ویژگی قصه که باعث نفوذ و تاثیرش در مخاطب می‌شود فطری بودنش است. چراکه انسان‌ فطرتا علاقه‌مند به شنیدن قصه می‌باشد. لذا در قرآن کریم شاهدیم که خداوند متعال برای تربیت انسان ازقصه استفاده نموده است.

محدودیت به معنای فشار و تنبیه نیست

چه کنیم روابط خواهر و برادری بین فرزندان رونق گیرد؟!

والدین نقش مهمی در ایجاد رابطه خوب خواهر و برادری و البته کاهش اختلافات دارند. گاهی با رعایت چند نکته ساده می‌توان به کودکان در بهبود روابطشان کمک نمود.

ما در اینجا در صدد نکاتی ساده در راستای این موضوع هستیم

  1. کودکان را در موقعیت و فعالیت‌های گروهی قرار دهید.
  2. به هیچ وجه کودکان را با یکدیگر مقایسه نکنید. مثلا از جملاتی مانند “ببین داداشت کارهایش را خودش انجام می‌دهد”، “ببین خواهرت چه خوب غذا می‌خورد” و… بپرهیزید.
  3. تشویق کودکان در صورت داشتن روابط خوب و مسالمت آمیز.
  4. سعی در عیب یابی درگیری‌هایشان داشته باشیم تا دخالت کردن و یا حمایت از یک طرف
مضرات رویکرد اجباری در تربیت چیست؟

در تربیت، افراد رویکردهای متفاوتی دارند که بعضا هرکس به سلیقه خود و نه اصولی عمل می‌کند. یکی از این رویکردها اجبار در امور است. اگر اجبار در تربیت مبنا قرار گیرد، اولین جایی که فرد از بند اجبار رها شود، رعایت آن مسئله که با اجبار صورت می‌پذیرفت نیز رها می‌شود.

لذا در برخی خانواده‌ها که نماز خواندن را اجبار می‌کنند نتیجه این می‌شود که گاها در اولین فرصتی که کودک از بند اجبار رها شود، از بند نماز نیز خود را رها خواهد کرد.

این موضوع در بسیاری از موضوعات تربیتی جاریست.

درمقابل، بایستی تمام تلاش ما در این راستا باشد که امور تربیتی ترجیحا با اقناع کودک و از روی میل و اختیار او بوده و یا با الگوسازی و الگودهی مناسب، او را به سمت فعل تربیتی سوق دهیم.